Το μαύρο κύμινο, της οικογενείας των Ρανουγκουλίδων ή Βατραχιίδων, χρησιμοποιείται πέρα των 2000 ετών από πολλούς λαούς  σε ολόκληρο τον κόσμο ως φυσικό θεραπευτικό μέσο για την αντιμετώπιση πολλών ασθενειών και παθήσεων και την βελτίωση της  υγείας γενικότερα. Οι αρχαίοι Αιγύπτιοι γνώριζαν και χρησιμοποιούσαν το μαύρο κύμινο, καθώς το θεωρούσαν πανάκεια. Μάλιστα,  ένα μπουκάλι ελαίου μαύρου κύμινου βρέθηκε στον τάφο του Τουταγχαμών.

Αναφορά στο μαύρο κύμινο γίνεται και στην βίβλο (Ησαΐας 28:25-27). Ο Ίμπν Σινά, γνωστός στη δύση ως  Αβικέννας (Avicenna), ο οποίος έγραψε τη  σπουδαία ιατρική πραγματεία « Ο Κανών της Ιατρικής » αναφέρει το μαύρο κύμινο ως το σπόρο που ενεργοποιεί την ενέργεια του σώματος και συμβάλλει στην αποκατάστασή του από την κόπωση.

Το μαύρο κύμινο Nigella Sativa κατάγεται από την δυτική Ασία. Πρόκειται για  ένα βότανο με λευκά άνθη κατά την ανθοφορία του, που φτάνει τις 16 – 24 ίντσες σε ύψος. Το φυτό σήμερα καλλιεργείται στην ευρύτερη περιοχή της Ασίας ως την Ινδία. Για την παρασκευή των προϊόντων χρησιμοποιούνται οι μαύρου χρώματος, μυτεροί παραλληλόγραμμοι σπόροι του, που δεν ξεπερνούν τα 3mm σε ύψος.

Αντί φλεγμονώδης δράση-Οι σπόροι  και το έλαιο του μαύρου κύμινου χρησιμοποιούνται παραδοσιακά για την θεραπεία της βρογχίτιδας και άλλων φλεγμονωδών παθήσεων.  Ένα από τα πλέον ενεργά συστατικά των σπόρων του φυτού είναι η θυμοκινόνη (ΤQ). Η δράση της θυμοκινόνης στον σχηματισμό του λευκοτριένιου  έχει μελετηθεί  ενδελεχώς,   καθώς  το λευκοτριένιο (LTs) εμπλέκεται σημαντικά σε φλεγμονώδης παθήσεις, όπως η βρογχίτιδα. Σύμφωνα με τα αποτελέσματα των ερευνών πάνω σε ανθρώπινα κύτταρα, η θυμοκινόνη εμποδίζει τον σχηματισμό λευκοτριενίων .

Η αποτελεσματικότητα της θυμοκινόνης εξαρτάται από την δοσολογία και τη διάρκεια χορήγησης, ενώ η δράση της επεκτείνεται και ενάντια στη σύνθεση της  5-λιποξυγενάση και του λευκοτριένιου C4.

Αντιαλλεργική δράση/Ενίσχυση του ανοσοποιητικού-Το μαύρο κύμινο αποτελεί ένα φυσικό θεραπευτικό μέσο για την αντιμετώπιση και τη θεραπεία πολλών ασθενειών, παθήσεων και αλλεργιών.

Με σκοπό την διερεύνηση της επίδρασης του μαύρου κύμινου στις αλλεργίες, πραγματοποιήθηκαν 4 έρευνες σε 152 ασθενείς με αλλεργικά συμπτώματα (αλλεργική ρινίτιδα, βρογχικό άσθμα, ατοπικό έκζεμα), στους οποίους χορηγήθηκε έλαιο μαύρου κύμινου σε κάψουλες σε δοσολογία   40-80mg ανά kg βάρους σώματος ημερησίως. Κατά τη διάρκεια της έρευνας διερευνήθηκαν οι ακόλουθες εργαστηριακές  παράμετροι : η ανοσοσφαιρίνη IgE, η περιεκτικότητα σε ηωσινόφιλα ή εοσινόφιλα, η ενδογενής κορτιζόλη πλάσματος και ούρων, η φλοιοεπινεφριδιοτρόπος ορμόνη (ACTH), τα τριγλυκερίδια, η ολική χοληστερόλη, η LDL και η  και οι υποπληθυσμοί λεμφοκυττάρων.  Τα εργαστηριακά αποτελέσματα (απαλλαγμένα από το στοιχείο του υποκειμενισμού) έδειξαν μία μικρή μείωση στα τριγλυκερίδια, ελαφρά αύξηση της HDL χοληστερόλης, ενώ οι υποπληθυσμοί λεμφοκυττάρων, η φλοιοεπινεφριδιοτρόπος ορμόνη (ACTH) και η ενδογενής κορτιζόλη παρέμειναν στα ίδια επίπεδα.

Παρόλα αυτά, αποδείχθηκε ότι το έλαιο μαύρου κύμινου αποτελεί ένα αποτελεσματικό ανοσοενισχυτικό μέσο για την αντιμετώπιση των αλλεργικών συμπτωμάτων. Η προσταγλανδίνη Εl, που βρίσκεται στα ωμέγα 6 λιπαρά οξέα, που περιέχει το έλαιο μαύρου κύμινου, αποτελεί μία ισχυρή ανοσορυθμιστική ουσία, ειδικά όταν συνδυάζεται με σημαντικά φυτοθρεπτικά συστατικά, όπως η θυμοκινόνη.

Προστασία των κυττάρων-Το μαύρο κύμινο χρησιμοποιείται, αιώνες τώρα, στη Μέση Ανατολή, την Ασία και την Αφρική  για την ενίσχυση της υγείας και την καταπολέμηση των ασθενειών. Η θυμοκινόνη, που βρίσκεται σε υψηλή περιεκτικότητα στο μαύρο κύμινο, αποτελεί ένα πολλά υποσχόμενο τροφικό κυτταροπροστατευτικό  στοιχείο.

Σε ανάλυση των φωσφολιπιδίων, που περιέχονται στο μαύρο κύμινο, διαπιστώθηκε: Τα φωσολιπίδια αποτελούνται κατά το μεγαλύτερο μέρος τους από φωσφατιδυλοχολίνη (46-48% του συνόλου των φωσφολιπιδίων). Ακολουθεί η φωσφατιδυλαιθανολαμίνη (ΡΕ), η φωσφατιδυλοσερίνη (PS), και η  φωσφατιδυλινοσιτολη (Ρ1) αντίστοιχα.  Τα φωσφολιπίδια είναι εξαιρετικά σημαντικά για την διατήρηση της υγείας των κυτταρικών μεμβρανών.

Η φυτοστερόλη β σιτοστερόλη, που περιέχεται στο μαύρο κύμινο, παρουσιάζει εξαιρετικά σημαντικές ιδιότητες στην προστασία της υγείας, ενώ καταπολεμά τα συμπτώματα της καλοήθους υπερπλασίας του προστάτη (BPH). Η φυτοστερόλες δρουν ευεργετικά στη δομή των μεμβρανών, τον οστίτη ιστό, την διακυτταρική επικοινωνία (που ρυθμίζει την λειτουργία του ανοσοποιητικού) και τον μεταβολισμό της χοληστερόλης.

Αντιοξειδωτική προστασία-Έχει αποδειχθεί ότι η θυμοκινόνη και τα συστατικά καρβακρόλη, τ-ανεθόλη και 4-τερπινεόλη «καθαρίζουν» τον οργανισμό. Σύμφωνα με στοιχεία, το μαύρο κύμινο δρα κυρίως ως ισχυρό καθαριστικό των ανιόντων υπεροξειδίου. Καθώς καταπολεμά τη δράση των τοξικών ελευθέρων ριζών, όπως των υπεροξειδίων,  περιορίζει τελικά τη φθορά των κυτταρικών μεμβρανών και ιδιαιτέρως των νευρικών κυττάρων  του εγκεφάλου.

Αντιμικροβιακή δράση-Η αντιμικροβιακή  δράση του αιθερικού εκχυλίσματος των σπόρων Νιγέλλας και της  θυμοκινόνης έχει  δοκιμαστεί εναντίον 8 ειδών δερματόφυτων: Trichophyton rubrum (4 είδη), Trichophyton interdigitale, Trichophyton mentagrophytes, Epidermophyton floccosum  και Microsporum canis. Τα πορίσματα των δοκιμών αποδεικνύουν την αποτελεσματικότητα του μαύρου κύμινου ενάντια στα δερματόφυτα και τις μυκητιάσεις, επιβεβαιώνοντας έτσι και την παραδοσιακή ιατρική.

Σε έρευνα, που διεξήχθη στην Τουρκία το 1989 και συγκεκριμένα στο Πανεπιστήμιο του Ερζερούμ στο τμήμα Αγροτικών σπουδών, απεδείχθη η αντιβακτηριακή και αντιμυκητιακή δράση του ελαίου μαύρου κύμινου.

Προστασία του καρδιαγγειακού συστήματος-Το έλαιο του μαύρου κύμινου, που παρασκευάζεται από τη σύνθλιψη των σπόρων της Νιγέλλας,  καταπολεμά τη δράση και το σχηματισμό του αραχιδονικού οξέος, που συνδέεται άμεσα με τη συσσωμάτωση των αιμοπεταλίων, τη θρόμβωση  και τη πήξη του αίματος. Αρωματικές ενώσεις, όπως η θυμόλη και η καρβακρόλη , παρουσιάζουν  πιο ισχυρή δράση από την ασπιρίνη, η οποία συχνά χρησιμοποιείται ενάντια στο σχηματισμό θρομβώσεων. Το έλαιο μαύρου κύμινου κατεβάζει τα επίπεδα της αρτηριακή πίεσης και βοηθά την αναπνοή.  Σε μελέτη του 1985 στο Πανεπιστήμιο της Άγκυρας στης Τουρκία η δράση της θυμοκινόνης  περιγράφεται ως βρονγχοδιασταλτική, ηπατοπροστατευτική και αντισταμινική.

Καλλυντική δράση-Το μαύρο κύμινο  έχει μακρά παράδοση στην κοσμετολογία και την ομορφιά. Από τον 1Ο αιώνα στην Ανατολή και στην Ευρώπη ο  Πλίνιος κατέγραψε πολλές συνταγές ομορφιάς  με κύριο συστατικό το μαύρο κύμινο. Όπως το δέρμα έτσι ακριβώς και τα μαλλιά αντανακλούν τη γενικότερη κατάσταση του σώματος. Η πρόσληψη μαύρου κύμινου συμβάλλει στην υγεία των μαλλιών, καθώς ρυθμίζει πολλές λειτουργίες του σώματος. Ο βοτανολόγος Culpeper  στην πραγματεία του «Complete Herbal» τον 17Ο αιώνα συνιστά το τακτικό μασάζ του τριχωτού της κεφαλής με έλαιο μαύρου κύμινου,  πριν το λούσιμο, για την φροντίδα των μαλλιών και την αποτροπή της τριχόπτωσης.  

Πιθανή εφαρμογή/Ενδείξεις:Παθήσεις του αναπνευστικού, μυκητιάσεις (π.χ κάντιτα – τοπική ή συστημική χρήση), ενίσχυση του ανοσοποιητικού και των κυττάρων, αλλεργίες, έκζεμα, ψωρίαση, ρευματοειδής αρθρίτιδα, οστεοαρθρίτιδα, κόπωση, ακμή, ξηροδερμία, δερματίτιδα, πιτυρίδα, μολύνσεις του δέρματος, αθηροσκλήρωση, αυξημένα επίπεδα χοληστερόλης/ τριγλυκεριδίων.

Σε ανάλυση των συστατικών του μαύρου κύμινου διαπιστώθηκε ότι αποτελεί πηγή πολλών θρεπτικών συστατικών: βιταμίνη Α (ρετινόλη), Β1,Β2,Β3,Β6,Β12, φυλλικό οξύ, βιταμίνη C, D3(χοληκαλσιφερόλη), βιταμίνη Ε (α τοκοφερόλη), ασβέστιο, κάλιο, σίδηρο, μαγνήσιο, σελήνιο, ψευδάργυρο. Αμινοξέα – ασπαρτικό οξύ, θεομίνη, σερίνη, γλουταμινικό οξύ, προλίνη, γλυσίνη, αλανίνη, βαλίνη, μεθιονίνη, ισολευκίνη, λευκίνη, τυροσίνη, φενυλανίνη, ιστιδίνη και λυσίνη.

Χρήσιμοι συνδυασμοί: Αναπνευστικό – βάμμα ινούλα, γλυκόριζα, εστέρας βιταμίνης C, βρομελίνη,

Αρθρώσεις – φόρμουλα για τις αρθρώσεις (Joint complex), σύνθεση αντιοξειδωτικών, λευκή ιτιά.

Σημείωση: Το μαύρο κύμινο δρα πρωτίστως ως θεραπευτικό για το σώμα. Ωστόσο, λόγω των ρυθμιστικών  για το ανοσοποιητικό, το μεταβολισμό και τις ορμόνες ιδιοτήτων του, επιδρά σημαντικά και στην  πνευματική και συναισθηματική υγεία.