Τσί καλείται παραδοσιακά η φυσική ενέργεια που ρέει σε ολόκληρο το σώμα και διατηρεί την υγεία και την ζωτικότητά του.

Συγκεκριμένα θρεπτικά συστατικά κατέχουν εξαιρετικά σημαντικό ρόλο στην παραγωγή ενέργειας στα κύτταρα, καθώς ενισχύουν τη λειτουργία των μιτοχονδρίων, που είναι τα κατ εξοχήν υπεύθυνα στοιχεί για την παραγωγή ενέργειας στα κύτταρα. Μάλιστα, το σύνηθες αίσθημα της κόπωσης συχνά οφείλεται σε μη επαρκή (κακή) λειτουργία των μιτοχονδρίων. Επομένως, η παροχή θρεπτικών συστατικών, κατάλληλων για την απευθείας θρέψη και ενίσχυση των μιτοχονδρίων, αυξάνει την παραγωγή ενέργειας και καταπολεμά την νοητική και σωματική κόπωση.

Θρεπτικά συστατικά που συμβάλλουν στην παραγωγή ενέργειας στα κύτταρα είναι το μαγνήσιο, η ριβόζη, η ακετυλο- L- καρνιτίνη και το μηλικό οξύ.

-Μαγνήσιο: Είναι ένα απαραίτητο για τον ανθρώπινο οργανισμό μέταλλο και συμπαράγοντας του ενζύμου συνθάση ΑΤΡ, που είναι υπεύθυνο για το σχηματισμό της Τριφωσφορικής Αδενοσίνης (ΑΤΡ). Η Τριφοσφωρική Αδενοσίνη αποτελεί τη μέγιστη μορφή ενέργειας που χρησιμοποιείται στο σώμα.

-Ριβόζη: Πρόκειται για έναν μονοσακχαρίτη με πέντε άτομα άνθρακα. Αποτελεί το δομικό σκελετό της Τριφωσφορικής Αδενοσίνης (ΑΤΡ). Έχει την ιδιότητα να δημιουργεί και να «γεμίζει τις δεξαμενές» της ΑΤΡ αυξάνοντας με αυτόν τον τρόπο την παραγωγή ενέργειας ή την «ενεργειακή φόρτιση» των κυττάρων.

-Ακετυλο –L – καρνιτίνη: Είναι το αμινοξύ εκείνο που μεταφέρει το ακετυλοσυνένζυμο CoA στα μιτοχόνδρια κατά τη διαδικασία οξείδωσης των λιπών. Επομένως, η συμβολή του στην παραγωγή ενέργειας είναι ζωτικής σημασίας.

-Μηλικό οξύ: Αποτελεί ένα οργανικό στοιχείο, που όλοι οι ζωντανοί οργανισμοί μπορούν να παράγουν. Ενισχύει το σχηματισμό της Τριφωσφορικής Αδενοσίνης (ΑΤΡ), καθώς αποτελεί βασικό συστατικό για την ολοκλήρωση του κύκλου του κιτρικού οξέος ή κύκλο του Κρεμπς.

Πληθώρα κλινικών μελετών συνηγορούν στο γεγονός ότι η πρόσληψη συμπληρωμάτων διατροφής των παραπάνω θρεπτικών συστατικών συμβάλλει στην αύξηση των επιπέδων παραγωγής ενέργειας στα κύτταρα και στον περιορισμό της κόπωσης. Ενισχύοντας λοιπόν την παραγωγή ενέργειας στα μιτοχόνδρια, συμπεραίνεται ότι τα εν λόγω θρεπτικά συστατικά είναι δυνατό να συμβάλλουν θετικά στην αντιμετώπιση των συμπτωμάτων της χρόνιας κόπωσης, της κόπωσης που οφείλεται στο γήρας, στην πνευματική/νοητική κόπωση, στην κόπωση ως σύμπτωμα της ινομυαλγίας. Ευεργετική επίσης δράση έχουν στην υγεία της καρδιάς και τις αθλητικές επιδόσεις.

• Χρόνια Κόπωση - Έχει διαπιστωθεί ότι άτομα που πάσχουν από χρόνια κόπωση έχουν έλλειψη/ανεπάρκεια μαγνησίου. Για αυτόν τον λόγο και θεωρείται ότι το μαγνήσιο παίζει σημαντικό ρόλο στα συμπτώματα της πάθησης. Η χορήγηση συμπληρωμάτων μαγνησίου είχε ευεργετικά αποτελέσματα σε πάσχοντες από βαριάς μορφής χρόνια κόπωση, καθώς περιόρισε το αίσθημα της κόπωσης και αύξησε τα επίπεδα ενέργειας.

          Παράλληλα, η χορήγηση συμπληρωμάτων ακετυλο-L-καρνιτίνης είχε ως αποτέλεσμα τον περιορισμό των συμπτωμάτων της κόπωσης και του πόνου και την βελτίωση της νοητικής λειτουργίας. Μάλιστα, στα πλαίσια άλλης μελέτης για την επίδραση της ακετυλο-L-καρνιτίνης σε πάσχοντες από χρόνια κόπωση, σημειώθηκε θεαματική βελτίωση στην κλινική εικόνα και τα συμπτώματα των ασθενών ιδιαίτερα στο διάστημα μεταξύ 4^ης και 8^ης εβδομάδας θεραπείας.

          Σύμφωνα με μεγαλύτερη έρευνα σε άτομα πάσχοντα από χρόνια κόπωση και ινομυαλγία, η χορήγηση συμπληρωμάτων ριβόζης για διάστημα τριών εβδομάδων, αύξησε τα επίπεδα ενέργειας κατά 61.3%, βελτίωσε την γενικότερη υγεία των ασθενών κατά 37%, ενίσχυσε τον ύπνο τους κατά 29.3%, περιόρισε τον πόνο κατά 15,6% και ενίσχυσε την πνευματική διαύγεια κατά 30%.

Η ριβόζη βελτιώνει τα συμπτώματα της χρόνιας κόπωσης και της ινομυαλγίας

• Κόπωση που σχετίζεται με την ηλικία και το γήρας - Η ακετυλο-L-καρνιτίνη έχει ευεργετική δράση σε περιπτώσεις κόπωσης που σχετίζεται με την ηλικία και το γήρας. Ηλικιωμένοι πάσχοντες, που έλαβαν συμπλήρωμα ακετυλ-L-καρνιτίνης 2 φορές ημερησίως είδαν αισθητή διαφορά στην υγεία τους, καθώς περιορίστηκε η σωματική και νοητική κόπωση, μειώθηκε η ένταση των συμπτωμάτων, ενώ βελτιώθηκε η γενικότερη σωματική και νοητική τους λειτουργία. Επίσης περιορίστηκε σημαντικά ο μυϊκός πόνος, το αίσθημα κόπωσης μετά από άσκηση και οι διαταραχές του ύπνου.

Η ακετυλο-L-καρνιτίνη περιορίζει τη σωματική και νοητική κόπωση    

Έχει αποδειχθεί ότι τα συμπληρώματα ριβόζης καταπολεμούν εξαιρετικά σύντομα τη σωματική κόπωση και βελτιώνουν τη νοητική κατάσταση των ηλικιωμένων. Μάλιστα, η χορήγηση συμπληρώματος για διάστημα 2 εβδομάδων είχε ως αποτέλεσμα την βελτίωση των μετρήσεων κατά την αερόβια άσκηση (π.χ πρόσληψη οξυγόνου, καύσεις, μεταβολική ενέργεια ) την ενίσχυση της νοητικής λειτουργίας και της ζωτικότητας τους.

• Νοητική κόπωση – Η χαμηλή παραγωγή ενέργειας στα κύτταρα του εγκεφάλου είναι υπεύθυνη για τα συμπτώματα πνευματικής κόπωσης, κακής διάθεσης, κατάθλιψης , αδύναμης μνήμης και νοητικής λειτουργίας. Τα εν λόγω συμπτώματα βελτιώνονται και αντιμετωπίζονται με την παροχή θρεπτικών συστατικών που υποστηρίζουν τη λειτουργία των μιτοχονδρίων.

         Σε μετά-ανάλυση 21 ερευνών για τη δράση της ακετυλο-L-καρνιτίνης σε περιπτώσεις ήπιας νοητικής αδυναμίας και νόσου Αλστχάϊμερ σε αρχικό στάδιο, διαπιστώθηκε ότι η ακετυλο-L-καρνιτίνη είχε ευεργετική επίδραση τόσο στην κλινική εικόνα, όσο και στις ψυχομετρικές δοκιμασίες. Ιδιαίτερη βελτίωση, ύστερα από περίοδο 3 μηνών παρατηρήθηκε στη μνήμη, τη νοητική λειτουργία και τη διάθεση. Μάλιστα, η κατάσταση των ασθενών βελτιώθηκε ακόμα περισσότερο με την μακροχρόνια πρόσληψη των συμπληρωμάτων.

         Η ακετυλο-L-καρνιτίνη έχει θετική επίδραση και στην αντιμετώπιση της κατάθλιψης σε ηλικιωμένα άτομα. Σε 14 άτομα ηλικίας 70-80 ετών, που έπασχαν από κατάθλιψη, χορηγήθηκε συμπλήρωμα ακετυλο-L-καρνιτίνης. Σε άλλη ομάδα 14 συνομηλίκων ατόμων χορηγήθηκε πλασέμπο (ψευδοφάρμακο). Σε σύγκριση με την ομάδα των ηλικιωμένων, που έλαβε το πλασέμπο, η ομάδα που έλαβε ακετυλο-L-καρνιτίνη κατέγραψε σημαντική μείωση στις μετρήσεις της ασθένειας.

• Ινομυαλγία – αποτελεί μία ασθένεια, που χαρακτηρίζεται από χρόνιους γενικευμένους πόνους στο σώμα και αίσθημα κόπωσης. Ο συνδυασμός μηλικού οξέος και μαγνησίου είχε σημαντικά αποτελέσματα στην αντιμετώπιση της έντασης του πόνου και της ασθένειας γενικότερα σε άτομα που έπασχαν, μετά από 2 μήνες συνεχούς πρόσληψης.

          Στα πλαίσια άλλης μελέτης σε σχέση με την ευεργετική δράση του συνδυασμού μηλικού οξέος και μαγνησίου, παρατηρήθηκε επίσης σημαντικός περιορισμός του πόνου. Μάλιστα, το σύνολο των ασθενών ανέφερε ότι αισθάνθηκε τη βελτίωση στα συμπτώματα μέσα στις πρώτες 48 ώρες πρόσληψης του συμπληρώματος.

Το μαγνήσιο και το μηλικό οξύ περιορίζουν τα συμπτώματα της ινομυαλγίας.

Σε γυναίκες πάσχουσες από ινομυαλγία χορηγήθηκε συμπλήρωμα κιτρικού μαγνησίου (300mg) ημερησίως. Μετά από 8 εβδομάδες συνεχούς πρόσληψης τα σημεία πόνου στο σώμα και τα συμπτώματα της κατάθλιψης περιορίστηκαν σημαντικά.

Η ινομυαλγία φαίνεται να αντιδρά πολύ καλά και στην ακετυλο-L-καρνιτίνη. Η χορήγηση ακετυλο-L-καρνιτίνης περιόρισε τα συμπτώματα της κατάθλιψης και του μυοσκελετικού άλγους (πόνου), ενώ ενίσχυσε σημαντικά τη γενικότερη σωματική και διανοητική υγεία.

• Καρδιαγγειακά νοσήματα – Μια καινούρια μέθοδο πρόληψης και διαχείρισης των καρδιαγγειακών νοσημάτων, αποτελεί η διατροφική ενίσχυση και υποστήριξη της παραγωγής ενέργειας των μιτοχονδρίων στην καρδιά, καθώς αυτή αποτελεί το όργανο που χρειάζεται τα μεγαλύτερα αποθέματα ενέργειας.

           Είναι πλέον γνωστό ότι η πρόσληψη συμπληρωμάτων ριβόζης παρέχει μεταβολική υποστήριξη στην καρδιά, για αυτό και εξετάζεται η χρήση τους στην αντιμετώπιση των καρδιαγγειακών νοσημάτων. Συγκεκριμένα, τα συμπληρώματα ριβόζης αναπληρώνουν τα χαμηλά επίπεδα ενέργειας στον καρδιακό μύ και βελτιώνουν την υγεία των πασχόντων. Μάλιστα, σε μελέτη που διεξήχθη σε άτομα πάσχοντα από καρδιακές διαταραχές, διαπιστώθηκε ότι μετά από πρόσληψη συμπληρωμάτων διατροφής, ενισχύθηκε η λειτουργία της καρδιάς, αυξήθηκαν τα επίπεδα αντοχής κατά την άσκηση και βελτιώθηκε σημαντικά η ποιότητα ζωής των ασθενών.

           Η ανεπάρκεια μαγνησίου στον οργανισμό συνδέεται άμεσα με υψηλό κίνδυνο εμφάνισης καρδιαγγειακών παθήσεων. Εκτενείς μελέτες συνηγορούν στο γεγονός ότι η πρόσληψη συμπληρωμάτων μαγνησίου περιορίζουν τον κίνδυνο των καρδιαγγειακών, καθώς και των παθήσεων εκείνων που προκαλούν την ανάπτυξη των καρδιαγγειακών νοσημάτων, όπως η υπέρταση, η υπεργλυκαιμία, ο σακχαρώδης διαβήτης, η υπερτροφία της αριστερής κοιλίας και η δυσλιπιδαιμία.

         Η ακετυλο-L-καρνιτίνη περιορίζει σημαντικά τον κίνδυνο θανάτου σε άτομα που έχουν υποστεί καρδιακή προσβολή. Σε ανάλυση 13 κλινικών δοκιμών σε 3629 άτομα, για την δράση της καρνιτίνης στην καταπολέμηση των καρδιαγγειακών παθήσεων και την επιβίωση μετά από καρδιακό επεισόδιο ( οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου), διαπιστώθηκε ότι σε όσους έλαβαν συμπλήρωμα ακετυλο-L-καρνιτίνης τα ποσοστά θνησιμότητας περιορίστηκαν κατά 27%, όπως και τα συμπτώματα κοιλιακής αρρυθμίας (κατά 65%) και στηθάγχης (κατά 40%).

• Αθλητική δραστηριότητα/επιδόσεις – Το μαγνήσιο κατέχει σημαντικό ρόλο στην πραγματοποίηση των βιολογικών διεργασιών, που επηρεάζουν τις αθλητικές επιδόσεις (μυϊκή λειτουργία, μεταφορά οξυγόνου, παραγωγή ενέργειας και εξισορρόπηση ηλεκτρολυτών.) Η έντονη άσκηση αυξάνει την απώλεια μαγνησίου μέσω της διούρησης και της εφίδρωσης. Επομένως, οι ανάγκες μαγνησίου στους αθλούμενους είναι αυξημένες κατά 10-20% σε σχέση με τον υπόλοιπο πληθυσμό. Ωστόσο, η διατροφική πρόσληψη μαγνησίου στους αθλητές είναι συνήθως περιορισμένη, καθώς έρευνες αποδεικνύουν ότι μόνο το 50% των αθλητών λαμβάνουν διατροφικά την απαιτούμενη ποσότητα. Η ανεπάρκεια μαγνησίου αποδυναμώνει τη σωματική δραστηριότητα και την ικανότητα εκτέλεσης ασκήσεων/ αθλημάτων.

           Σε μελέτη 7 εβδομάδων, στην οποία συμμετείχαν άνδρες που ακολουθούσαν τακτική προπόνηση και κατανάλωναν 250mg μαγνησίου ημερησίως , διαπιστώθηκε ότι η πρόσληψη επιπλέον 250mg μαγνησίου ημερησίως είχε ως αποτέλεσμα την αύξηση των επιδόσεων και της δύναμής τους (μέγιστη ροπή κάμψης-έκτασης). Στα πλαίσια άλλης έρευνας, ενήλικες με ημερήσια πρόσληψη 250mg μαγνησίου παρουσίασαν σημαντική βελτίωση στην καρδιοαναπνευστική λειτουργία, κατά τη διάρκεια 30λεπτης άσκησης. Ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι το κιτρικό οξύ, ένα συστατικό του κιτρικού μαγνησίου, περιορίζει το αίσθημα κόπωσης μετά την άσκηση. Αυτό συμβαίνει προφανώς, επειδή το κιτρικό οξύ αποτελεί συστατικό κλειδί για την παραγωγή ενέργειας στα μιτοχόνδρια.

         Η πρόσληψη συμπληρωμάτων ριβόζης έχει ως αποτέλεσμα την επανασύνθεση της ΑΤΡ ( τροφωσφορική αδενοσίνη) σε όσους ακολουθούν εντατικό πρόγραμμα γυμναστικής. Ωστόσο, οι έρευνες δεν απέδειξαν ότι η ριβόζη μπορεί να βελτιώσει τις αθλητικές επιδόσεις. Μια μελέτη έδειξε ότι η ημερήσια πρόσληψη συμπληρωμάτων ριβόζης για διάστημα 4 εβδομάδων είχε ως αποτέλεσμα την ενίσχυση της μυϊκής δύναμης και την δυνατότητα εκτέλεσης των ασκήσεων σε άτομα που ασχολούνταν ερασιτεχνικά με το bodybuilding.

           Η πρόσληψη ακετυλο-L-καρνιτίνης από άτομα πάσχοντα από χρόνια αποφρακτική πνευμονοπάθεια είχε ως αποτέλεσμα τη βελτίωση της φυσικής κατάστασης και την ικανότητα εκτέλεσης ασκήσεων. Μεγαλύτερης ηλικίας άτομα με συμπτώματα μυϊκής κόπωσης από άσκηση αισθάνθηκαν σημαντική βελτίωση στην καταπολέμηση της κόπωσης, μετά από πρόσληψη συμπληρωμάτων ακετυλο-L-καρνιτίνης.

Πιθανή εφαρμογή

Χρόνια κόπωση, κόπωση οφειλόμενη στο γήρας, νοητική κόπωση, ινομυαλγία, μυϊκός πόνος, μυϊκή κόπωση, υγεία της καρδιάς, αθλητικές επιδόσεις.